Yemekler lezzetli olsun diye sağlığınızdan olmayın!

Aşırı tuz tüketimi sağlığı ciddi şekilde tehdit ediyor! Dünya Sağlık Örgütü günlük tuz tüketiminin 5 gram (bir çay kaşığı) olması kalması gerektiğini belirtirken, ülkemizde tuz tüketimi birkaç kata çıkabiliyor! Üstelik pek çok kişi yemeğin lezzetini artırmak için tabağa da ayrıca eklemekten kaçınmazken; işlenmiş besinlerden atıştırmalıklara dek yüksek tuz içeren yiyeceklerin tüketimi de riski artırıyor.

Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı Evrenkaya, içerdiği minerallerle dozunda yani günlük ortalama 5 gram tüketildiğinde önemli faydaları bulunan tuzun, aşırı tüketildiğinde ise yaşamsal tehlikelere yol açabildiğini vurguluyor. Prof. Dr. Evrenkaya 14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası kapsamında yaptığı açıklamada, aşırı tuzun 6 zararını anlattı, önemli uyarı ve önerilerde bulundu. 

1. HİPERTANSİYON

• Günümüzde giderek yaygınlaşan hipertansiyon (yüksek kan basıncı) aşırı tuz tüketimi ile doğrudan ilişkili olan tehlikeli bir hastalık. Fazla tuz tüketimi kan basıncını artırarak kalp yetmezliği, kalp büyümesi ve kalp krizine neden olabilir.
• Alınması önerilen günlük tuz miktarı yaklaşık 5 gramdır ve bu da yaklaşık bir çay kaşığı tuzdur.
• Kökeni ve adı ne olursa olsun (deniz, kaya vs) sofra tuzu sodyum klorürdür ve fazlası kalp hastalıkları riskini artırır.
• Yapılan çalışmalar; diyetle alınan tuzun 10 gramdan 5 grama düşürülmesiyle kalp ve damar hastalıklarının riskinin yüzde 17 oranında azalabildiğini göstermektedir.

1. BÖBREK HASTALIKLARI

• Fazla tuz kullanımı, böbreklerde de hasara yol açan etkenlerden biri.
• Tuz alımı idrar yoluyla kalsiyumun vücuttan atılımının artmasına yol açar.
• Vücutta kalsiyum eksilince, bağırsaktan kalsiyum emilimi artar. Bu da böbrek taşlarına zemin hazırlar.
• Ayrıca aşırı tuz tüketimi protein kaçağına neden olur ki, protein kaçağı böbrek hastalığının en önemli bulgularından birisid.
• Tuz alımı yüksek olduğunda böbreklerin aşırı tuzu atmak için daha fazla çalışması gerekir. Bu da böbreğin ömrünü kısaltır.
• Böbrek hastalıklarının tedavisi için tuzun azaltılması şarttır.

3. İNME (FELÇ)

• 24 saatlik idrardaki sodyum miktarı ne kadar yüksek ise, inme görülme riski o kadar artıyor
• Yapılan bilimsel çalışmalar; tuz tüketiminin azaltılmasının inme riskini azalttığını, örneğin diyetle alınan 10 gram tuzun 5 grama düşürülmesiyle inme riskinin yüzde 23 oranında azalabildiğini gösteriyor. 

4. OBEZİTE

• Fazla tuz tüketimi dolaylı bir obezite nedeni olarak kabul ediliyor.
• Yapılan çalışmalarda; marketlerde tuzlu yiyecekler ile asitli ve şekerli içeceklerin satışlarındaki artış hızının obezitenin artış hızı ile doğru orantılı olduğu ortaya çıkmış.
• Asitli ve şekerli içecek tüketiminin en önemli belirleyicisi se tuz oranı. Günlük tuz alımı 10 gramdan 5 grama inince, günlük sıvı alımında 350 ml azalma olur ki bu sıvılar genellikle meşrubat şeklindedir.

5. OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ)

• Aşırı tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum kaçışına yol açarak kemik yapısının zayıflamasına, kırılganlığının artmasına ve basit düşmelerin bile kırıkla sonuçlanmasına neden oluyor.
• Günümüzde hareketsiz yaşam ve yüksek tuz içeren fast-food tüketimin de artmasıyla giderek yaygınlaşan, toplumda kemik erimesi olarak bilinen osteoporozdan korunmak için önemli kurallardan biri de aşırı tuz tüketiminden kaçınmak.

6. ÖDEM (VÜCUTTA FAZLA SU TUTULUMU, ŞİŞKİNLİK)

• Tuz alımı artınca idrarda basınç natriürezi oluyor. Yani tuzun fazlasını böbrekler atıyor. Ancak, aşırı tuz alımı devam ederse, vücutta tuz birikiyor.
• Her tuz molekülü, 4 molekül su bağlıyor ve bu kalp yetmezliği, ödem, akciğer ödemi gibi sorunların oluşmasına neden oluyor.
• Ödem birçok tıbbi sorundan meydana gelebildiği gibi, hareketsizlik, karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve fazla tuz tüketiminden de kaynaklanabiliyor.
• Dokularda fazla sıvı birikimi anlamına gelen ödeme karşı tuzu kısıtlamak etkili oluyor.