Kişinin yaşam kalitesini etkileyen, birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri nedeniyle günlük yaşamı sürdürmekte zorlanmalara yol açan ve tıpta irritabl bağırsak sendromu olarak geçen huzursuz bağırsak sendromu, yaygın görülse de toplum tarafından çok bilinmeyen bir hastalık. İşte irritabl huzursuz bağırsak hastalığı hakkında bilmeniz gerekenler…
Toplumda özellikle 18-30 yaş arasındaki genç nüfusta daha yaygın görülen huzursuz bağırsak sendromu; inflamatuvar bağırsak hastalığı ya da bağırsak kanseri gibi daha ciddi olabilen bağırsak sorunlarıyla bağlantılı olmasa da yarattığı stres ve psikolojik sorunlar nedeniyle kişinin yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen önemli bir sorun.
Toplumda oldukça yaygın görülmesine karşın yeterince tanınmadığı için ne yazık ki hastalar tedavi için zaman kaybediyor.
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Köroğlu, huzursuz bağırsak sendomunun kişinin yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen, iş gücü kaybına neden olan ve hatta tedavi edilmediği taktirde psikolojik sorunlara neden olabilen fonksiyonel bir hastalık olduğunu belirtiyor.
Huzursuz bağırsak sendromu nedenleri
- Stres
- Genetik ve çevresel faktörler
- Enfeksiyon,
- Mikrobiyota
- Anksiyete
- Depresyon
- Hastalık kadınları daha fazla etkiliyor.
Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri
Huzursuz bağırsak sendromu fonksiyonel şişkinlik (dispepsi) olarak bilinen erken doyma, karın üst orta kısmında ağrı ile kendini gösteren hastalıklarla karıştırılabiliyor. Teşhisi güçleştiren bir diğer nokta ise her hastada farklı şiddette bir tablo oluşturması.
Huzursuz bağırsak sendromunda
- Karın ağrısı ile birlikte kabız baskın formunda kabızlık
- İshal baskın formunda ishal ya da kabız-ishal atakları
- Dışkılama sonrası tipik olarak tamamen ya da kısmen ortadan kalkan karın ağrısı
- Kramp veya şişkinlik
- Aşırı gaz
- Bazı hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri
- Dışkıda mukus
Huzursuz bağırsak sendromu olan hastalar, zaman zaman belirti ve şikâyetlerin daha kötü olduğu ataklar ve tamamen kaybolduğu istirahat dönemleri yaşayabiliyor.
Haftada en az bir defa karın ağrısı çekiyorsanız, dikkat!
Huzursuz bağırsak sendromu kalın bağırsak hastalığı olarak bilinse de tüm mide bağırsak sistemini etkiliyor. Bu nedenle farklı hastalıklarla karıştırılmaması için tetkiklerin titizlikle yapılması gerekiyor.
Şikayetlerin son 6 ayda ortaya çıkması ve son 3 aydır da devam etmesi halinde irritabl bağırsak sendromunun düşünülmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Köroğlu, huzursuz bağırsak sendromu tanısı koyarken belirtilerin günün hangi zamanda olduğunun da önemli olduğunu belirtti.
- Şikayetler gece yatarken değil, gün içinde kendisini gösteriyor.
- Tanı, kalın bağırsakta aynı şikâyetlerle seyreden başka hastalıkların (tümör, iltihabi bağırsak hastalığı vb.) olmadığı tespit edildikten sonra konabiliyor.
- Hastalar çoğu kez kanser korkusuyla hekime başvuruyor.
- Teşhis için öncelikli olarak hastadan ayrıntılı öykü alınması ve fiziki muayene yapılması gerekiyor.
Huzursuz bağırsak sendromu teşhisi için yapılması gereken diğer tetkikler
Huzursuz bağırsak sendromunun kanser ya da başka ağır bir rahatsızlıkla karıştırılmasını önlemek için yapılması başka ileri tetkiklerin de yapılması gerekiyor. Bunlar şu şekilde:
- Kan tetkikleri
- Dışkıda gizli kan taraması
- Fleksible sigmoidoskopi ya da kolonoskopi ile bağırsak içinin tam olarak görülmesi ve görüntüleme yöntemleri
Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi
- Huzursuz bağırsak sendromu, tedavisi uzun vadeyi alan kronik bir rahatsızlık. Dikkat edilmezse tekrarlama riski de yüksek.
- Öncelikle hastanın şikâyetlerine yönelik tedavi düzenleniyor, antispasmodik, laksatif, antibiyotikler ile tedavi ediliyor.
- Tedavi edildikten sonra şikâyetler tekrarlayabiliyor.
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Köroğlu, IBS tedavisinde hastaya yaşadığı sorunun tam olarak ne olduğunun çok iyi anlatılması gerektiğini ifade ediyor. Aksi taktirde hasta tedaviye uyum sağlayamıyor, geçmeyen şikayetleri nedeniyle arayışlarına devam ediyor.
Peki ya hastanın dikkat etmesi gerekenler?
Huzursuz bağırsak sendromu hastası nelere dikkat etmeli?
- Bunların başında egzersiz geliyor. Hasta için egzersizin günlük rutinin bir parçası haline gelmesi gerekiyor.
- Bu hastaların günde en az 45 dakika yürümesi öneriliyor.
- Bu yürüyüşlerin zaman içinde şikayetlerin giderilmesinde fark yarattığı görülebiliyor.
- Sağlıklı beslenmek gerekiyor. Fast food tarzı beslenmekten uzak durulması; sağlıklı, yeterli, dengeli beslenilmesi gerekiyor.
- Ayrıca bu hastalara hızlı yemek yenmesi önerilmiyor.
- Gece geç saatlerde yemek yememeleri gerekiyor.
- Sigara ve alkolden de uzak durmak IBS hastaları için önemli.
