Çeşitli nedenler ile gözler arasında paralelliğin bozulması şaşılık hastalığı olarak bilinir. Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Muhsin Eraslan şaşılık hastalığını ve tedavi yöntemlerini sizler için anlatıyor.
Şaşılık nedir? Neden olur?
Sağlıklı kişilerde gözler birbirine paralel ve uyumlu olarak çalışarak görme işlevini yerine getirir. Çeşitli nedenlerden dolayı gözler arasında paralelliğin bozulmasıyla şaşılık oluşabilir. Şaşı bireylerde bir göz düz bakarken diğer göz dışa, içe, yukarı, veya aşağıya bakar. Tedavi edilmeyen durumlarda ise kayma göz tembelliğine neden olabilir.
Pediatrik yas grubunda şaşılığın erken tanısı ile göz tembelliği yani kalıcı görme azlığı engellenebilir. Bunun için önemli olan erken tanıdır. Ne kadar erken tanı konulursa görme düzeyi o kadar iyi ve tedavinin basari şansı o kadar yüksektir. 7-8 yaşından sonra tanı konulan kayma olgularında ne yazık ki basari şansı düşük olmaktadır.
Şaşılığın temel nedenine bağlı olarak kaymalarda değişiklik görülebilir geçici veya sürekli olabilir.
Şaşılık genellikle çocukluk döneminde kendini belli eder. Çocuklarda şaşılık belirtileri çift gorme nedeniyle tek gözünü kapatma, karşıya bakarken, yürürken veya merdiven çıkarken başa pozisyon verecek şekilde eğme ile anlaşılabilir.
Şaşılığın hastalığının oluşmasında bilinen nedenler ise;
– Genetik yatkınlık
– Serebral palsi
– Down sendromu
– Beyin tümörleri
– Diyabet
– Hipertansiyon
Şaşılık tanısı klinik göz muayenesinde konulabilir. Ailesinde şaşılık olan çocuklarda şaşılık görülme ihtimali oldukça yüksektir. Çocukluk döneminde belirlenen ve tedavi edilen durumlarda şaşılığın tamamen geçmesi mümkündür. Bu sebeple yenidoğan döneminden itibaren çocuklar mutlaka düzenli olarak göz taramasından geçirilmelidir.
Tedavi yöntemleri nelerdir?
Şaşılık tanısı konulan kişilere tedaviye başlanmadan önce detaylı bir göz muayenesi yapılır. Bu muayenede şaşılığın temel nedeni, türü ve göz kaymasının derecesi belirlenmelidir. Uzman hekiminin uygun gördüğü hastalarda gözlük veya cerrahi yöntemler ile şaşılık düzeltilebilir. Bebeklik döneminde oluşan şaşılık durumu için genellikle cerrahi yöntemlere başvurulabilir. 1 – 2 yaş arasında oluşan durumlarda ise hipermetropiye bağlı olarak şaşılık görülebilir. Bu durumda gözlük kullanımı ve göz damlaları ile tedavi denenebilir. Tedavilere çocukluk döneminde başlanması daha yüksek başarı sonucu elde edilmesini sağlar.
Yetişkin dönemde ise tedavide şaşılığın başlangıç dönemi dikkate alınır. Yetişkin dönemde yeni başlayan şaşılık her zaman çok önem taşır. İlk olarak şaşılığa neden olabilecek hastalıklar araştırılır. Bu dönemde ortaya çıkan şaşılık diplopi adı verilen çift görmeye sebep olarak kişinin hayat kalitesini düşürebilir. Tedavisinde ise kişiye özel olarak kayma düzeyine göre cerrahi veya prizmatik gözlük ile tedavi planlanır. Günümüzde bazı hastalarda botoks yöntemi ile tedavi tercih edilebilmektedir.