Koronavirüsten korunmak için maske, mesafe, hijyen ve aşılanmanın önemi büyük. Ancak tüm bu önlemlere rağmen veya önlemlerden bazılarının zayıflaması nedeniyle koronavirüs şikayetleri ile karşı karşıyaysanız beslenmenize ekleyeceğiniz bu 11 besin ile şikayetlerinizi azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.
Everyday Health’in sağlık yazarlarından Elizabeth Millard ve Bütünleştirici Sağlık ve Tıp Uzmanı Dr. Justin Laube koronavirüse bağlı şikayetleri azaltmaya yardımcı olacak en iyi besinleri sıraladı.
Sıralamada, Türkiye’de de bolca tüketilen ve özellikle kış aylarında soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklara karşı koruyucu olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış tavuk suyu çorbası da yer alıyor. Buna göre bu beslenme önerileri koronavirüs şikayetlerinizi azaltmaya, hastalığı daha hafif atlatmanıza yardımcı olacak.
1. Tavuk çorbası
St. Catherine Üniversitesi Beslenme Uzmanı Prof. Dr Julie Miller Jones, diğer sıcak içeceklerden ve çorbalardan farklı olarak tavuk suyu çorbasının mukus akışını arttırdığını ve bunun da virüsleri temizlemeye yardımcı olduğunu belirtiyor.
Mukus artışının nedeninin mukus akışını etkileyebilen sistein adı verilen belirli bir amino asitten kaynaklandığı düşünülüyor. Ancak bu etkinin görülebilmesi için çorbanın özellilkle ev yapımı olması gerektiğinin altı çiziliyor.
2. Patates
COVID-19 ile savaşırken sıvı dengesi çok önemlidir çünkü bu bir solunum yolu hastalığıdır ve dehidrasyon solunum salgılarını kalınlaştırabilir ve ciğerlerinizden atılmasını zorlaştırabilir.
Tavuklu şehriye çorbanızı hazırlarken patatesleri de içine atın! Bu nişastalı kök sebze, potasyumları sayesinde sıvı dengesini düzenlemeye yardımcı oluyor.
Eğer çorbada patates hayranı değilseniz diğer potasyum kaynakları olarak muz, avokado veya kayısı tüketebilirsiniz.
3. Sıvı kaybını önlemek için su ve canınız çekerse şekersiz kremasız meyveli dondurma
Aile Hekimi Eric Ascher, vücuttaki hidrasyonu önlemek için donmuş, şekersiz ve kremasız meyve tabanlı dondurma tüketebileceğimizi söylüyor. Ayrıca COVID-19 semptomlarından biri olan boğaz ağrısını yatıştırmaya da yardımcı oluyor. Hidrasyon seviyelerini yüksek tutmak bağışıklık sistemi işlevine de olumlu etki ediyor.
Dehidrasyon ve COVID-19 ile ilgili bir rapora göre Healthcare Infection Society, hidrasyon ve enfeksiyonun bir kısır döngü içinde işlediğine dikkat çekiyor:
- Yeterli sıvıya sahip olmamak sizi enfeksiyona yatkın hale getiriyor, bu da sıvı kaybınızı hızlandırıyor.
- Rapor, COVID-19’da sıvı eksikliğinin yavaş geliştiğini söylüyor. Bu nedenle “susuz olmadığınızda bile hidrasyon seviyenizi yüksek tuttuğunuzdan emin olun” diyor.
4. İshale karşı: Hindistan cevizi suyu
Koronavirüs semptomlarından biri de ishal. Eğer ishal şikayetiniz varsa, elektrolitlerinizi yenilemeniz gerekiyor demektir. Elektrolitler vücudunuzun gelişmesi için ihtiyaç duyduğu potasyum, sodyum ve kalsiyum gibi minerallere verilen ad.
İshaliniz olduğunda, vücut, iyileşebilmeniz ve zayıf hissetmemeniz için değiştirilmesi gereken birçok elektroliti dışarı atıyor. Genellikle bu durumda elektrolitleri yerine koymak için insanlar sporcu içeceklerine yöneliyor ancak daha doğal ve şekersiz alternatifler var.
Doğal ve şekersiz elektrolit kayanağı için hindistan cevizi suyu bunun için bir alternartif.
Bu dönemde bağışıklığı güçlü tutmak için ilave şeker tüketmekten kaçınmak gerekiyor. Bu nedenle eğer hindistan cevizi suyu tüketecekseniz şekersiz hindistan cevizi suyu içmeniz öneriliyor.
5. İnflamasyonu azaltmak için: Tam tahıllar
Covid-19, herhangi bir virüs gibi vücutta iltihaplanmaya neden oluyor. Bu nedenle, enfekte olduğunuzda, anti-inflamatuar özelliklere sahip yiyecekleri tüketmek öneriliyor.
Bunların arasında kolayca erişilebilen bir besin grubu tam tahıllı besinler. Ekim 2018’de Medicine’de yayınlanan bir çalışmaya göre araştırmacılar, dokuz farklı çalışma ve popülasyonda incelenen 838 kişide tam tahıl alımının azaltılmış inflamasyon belirteçleri ile ilişkili olduğunu buldular.
Mayo Clinic’e göre yulaf , sade patlamış mısır, kahverengi pirinç ve tam buğday ekmeği tam tahllı besinler için seçenekler arasında.
6. İyileşmeyi hızlandırmak için: Meyve
Yeni koronavirüse maruz kalmış olsanız da olmasanız da, doğal yollardan vitamin almak sağlık için önem arz ediyor. Bütün bu anti-inflamatuar gıdalar, iyileşmenizi hızlandırmak için umut verici faydalara sahiptir.
Gut dergisinde Eylül 2021’de yayınlanan bir araştırma vegan ya da vejetaryen; bitki bazlı bir diyetin yalnızca COVID-19 geliştirme riskini azaltmakla kalmayıp, aynı zamanda semptom şiddetlerini de azalttığını buldu.
Kapruz, çiçek, salatalık ve marul tüketebileceğiniz diğer besinler arasında .
7. Mide şikayetleri için: Smoothie gibi yumuşak içecekler
Belirtilerinizden biri mide rahatsızlığıysa elma püresi veya smoothie gibi kolayca sindirilebilir bir biçimde iltihap önleyici yiyecekler tüketebilirsiniz. Daha önce saydığımız anti-inflamatuar besinlerden sevdiklerinizi bir araya getirebilir, öğünü daha doyurucu hale getirmek için içine tam tahıllı yulaf ekleyebilirsiniz.
Ancak bu tür bir içecekte ekstra şeker kullanmamanız gerekiyor.
8. Yorguluğa karşı: Bitki bazlı proteinler
Bitki bazlı bir diyet COVID-19’dan iyileşmeye yardımcı olabilir. Örneğin, New York’taki Lenox Hill Hastanesi’nde çalışan Nicole Roach, “yeme planınızın fındık, tohum ve fındık yağı gibi kaynaklardan protein içerdiğinden emin olun” diyor.
En iyi bitki bazlı proteinler
- Mercimek
- Nohut
- Kenevir tohumu
- Tofu
- Kuruyemişler
- Kinoa
- Siyah fasulye
- Fıstık ezmesi (Kontrollü tüketilmeli)
Roach, büyük olasılıkla fiziksel aktiviteyi azalttığınız süre boyunca kas kütlesini sağlam tutmak için protein oranı yüksek gıdalar tüketmenin önemli olduğunu söylüyor. Ayrıca, hipermetabolik bir durum olan COVID-19 süresince vücudunuz daha hızlı iyileşmeniz için daha fazla yakıt harcıyor. Ancak bu yakıtı yerine koymazsanız daha fazla yorgunluk hissedebiliyorsunuz.
“Genellikle, COVID’den etkilenenlerin nefes darlığı veya genel iştahsızlık nedeniyle yemek tüketimini azalttığını görüyoruz” diyen Roach, “COVID nedeniyle normal iştahınızı sürdürmekte zorlanıyorsanız proteine odaklanın.” diyor.
Roach, hayvan kaynaklarının da bir seçenek olduğunu söylüyor. Bununla birlikte, Mayıs 2019’da Beslenmede Güncel Gelişmeler’de yayınlanan bir araştırma , bitki bazlı proteinin, hayvansal proteinden daha iyi bir iltihaplanma bastırıcısı olabileceğini bulmuş durumda.
9. İltihabı azaltmak için: Somon vb. yağlı balıklar (Omega-3 kaynakları)
Aralık 2020’de Enfeksiyon ve Kemoterapi’de yayınlanan bir araştırma incelemesine göre, somon, morina balığıü sardalye gibi omega-3 yağ asitleri kaynakları olan balıklar COVID-19 ile gelen iltihabı azaltmaya yardımcı olabiliyor.
- Araştırmacılar, omega-3 yağ asitlerinin, vücutta hücre zarlarınızın belirli bir katmanına dahil edildiği önceki araştırmalarla gösterildiğini öne sürüyorlar.
- Bu sürecin iltihabı hafifletmeye yardımcı olabileceğini ve bunun antiviral bir etkiye sahip olabileceğini belirtiyorlar.
- Ancak henüz omega-3 ve Covid-19 ilişkisi hakkında yeterli çalışma yok.
10. Probiyotikleri artırmak için: Yoğurt
Bitki bazlı olmasa da başka bir protein kaynağı yoğurt. Yunan yoğurdu. Food Research International dergisinin Ekim 2020 sayısında yer alan yoruma göre, yoğurt aynı zamanda bir COVID-19 olayının şiddetini veya süresini azaltmaya yardımcı olabileceğini teorize ettikleri fermente bir gıda.
Araştırmacılar fermente gıdaların ve probiyotiklerin bağışıklığın yanı sıra akciğer fonksiyonu üzerinde doğrudan etkisi olan sindirim sistemine faydalı mikroplar sağlayabileceğini belirtiyor.
11. Mukus artışına yardımcı: Ballı ılık bitki çayı
Dr. Ascher, tavuk çorbası gibi, ılık çayın da mukusun parçalanmasına ve vücuttan atılmasına veya öksürülerek vücuttan atılmasına yardımcı olabileceğini söylüyor ve “Çayınıza şeker yerine bal ekleyin” diyor.
Yatmadan önce bal, COVID olduğunda uykunuzu iyileştirebilir ve ayrıca bağışıklık tepkisini iyileştirmeye yardımcı olan antimikrobiyal özelliklere sahiptir.
Aralık 2018’de İran’da uyku sorunları ile akut kalp krizi nedeniyle başvuran hastaların Klinik Beslenmesinde yayınlanan bir çalışmada üç gün boyunca günde iki kez bal ve süt karışımı tüketildi.
Araştırmacılar, bu karışımı almayan bir kontrol grubuna kıyasla uykularını önemli ölçüde iyileştirdiklerini gözlemlediler.
Antimikrobiyal aktivitesi ile ilgili olarak, önceki araştırmalar balın – ve özellikle manuka balı denilen bir türün – antibakteriyel ve anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu belirtmişti.
Heliyon dergisinde Aralık 2020’de yayınlanan bir araştırma incelemesi COVID-19’da görülen türde olduğu gibi akut inflamasyonu baskılamanın gelişmiş bir bağışıklık tepkisine yol açabileceğini teorileştirdi.