21. Yüzyıl’da kanser, artık hayatımızın bir parçası. Kimi uzmanlarca bu yüzyılın gribi olarak da adlandırılan kanserin bugün bilinen 100’den fazla türü var. Ancak bir kanser türü var ki, bu kanserden aşı ile korunabiliyoruz! Rahim ağzı kanseri olarak da bilinen serviks kanserinden korunmak için yapabileceğimiz tek şey aşı olmak! Halk arasında HPV olarak kısaltılan Human Papilloma Virüsü, rahim ağzı kanserine yol açıyor. Ayrıca rahim ağzı kanseri düzenli tarama testleri ile oluşmadan önlenebiliyor. Ancak aşı olmak için belli bir yaş aralığı var. Tehlikesi ise hiç belirti vermemesi!
HPV 200’den fazla türü olan kadın ve erkekte ciltte siğillere yol açan aynı zamanda bazı türleri rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok kansere sebep olabilen bir virüs olarak. Üstelik bu virüsün yol açtığı kanser türü olan servisk kanseri, tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen 4. kanser türü. Rahim ağzı kanseri, her yıl 500.000’ den fazla kadını etkiliyor.
Yapılan araştırmalara göre kadınların yaklaşık %80’inden fazlası hayatlarının mutlaka bir döneminde HPV virüsüne maruz kalıyor. HPV’ ye maruz kalan kadınların yüzde 80’i 1 yıl içerisinde, yüzde 90’ı ise 2 yıl içerinde bağışıklık sistemleri sayesinde virüsü vücutlarından atıyor.
Ancak vücuttan temizlenemeyen virüs belirti vermeden, rahim ağzında değişiklikler yapmaya başlayarak sonunda rahim ağzı kanserine yol açabiliyor.
Rahim, yumurtalık ve rahim ağzı gibi kadınlarda sık görülen kanser türleri ve korunma yollarından bahseden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Emre Özgü, “bu kanserler içinde rahim ağzı kanseri, kadınların korunabileceği tek kanser olarak dikkat çekiyor” diyor.
HPV kendini genital bölgede siğil ile belli ediyor
Genital bölgede yüzeyden kabarık lezyonlar şeklinde ortaya çıkan siğillerin HPV enfeksiyonu belirtisi olabileceğini dile getiren Doç. Dr. Emre Özgü sözlerini şöyle sürdürüyor:
”Siğil yapan HPV tiplerinin rahim ağzı kanserine yol açma ihtimali oldukça düşük. Rahim ağzı kanserine yol açan HPV enfeksiyonu ise genelde belirti vermiyor. HPV enfeksiyonu belirti verdiğinde ise ne yazık ki hastalık ilerlemiş oluyor.
İlerlemiş HPV enfeksiyonu belirtileri
Erken dönemde düzenli tarama testleri ile saptanabilen ve düzenli takip ile kontrol altına alınabilen HPV virüsü ilerlediğinde ise şu gibi belirtiler gösteriyor:
- Cinsel ilişki sırasında kanama
- Yoğun kasık ağrısı
- Kötü kokulu kanlı vajinal akıntı
HPV ilk etapta kanser demek değil
‘HPV enfeksiyonu saptanan hastaların kanser olmuş sayılmadığını belirten Doç. Dr. Emre Özgü, bu tarama yöntemleri sayesinde kişinin vücudunda HPV virüsü olduğu saptanmış olur diyor.
Bu aşamadan sonra HPV’nin tipi rahim ağzında ne tür değişikliklere sebep olduğunun saptanması için yapılacak değerlendirmeler sonrasında, takip ve tedavi planı oluşturularak hastalığın kanser aşamasına geçmeden vücuttan temizlenmesi gerekiyor.
Aşı ile önlenebilen tek kanser türü rahim ağzı kanserini önlemenin iki yolu…
Virüs kaynaklı gelişen ve ölümcül olan HPV hastalığına karşı elimizde güçlü iki silah var.” diyen Doç. Dr. Emre Özgü, bunlardan ilkinin rahim ağzı kanseri taraması için kullanılan HPV ve Smear testleri olduğunu belirtiyor.
1) Düzenli HPV ve Smear testi
Bu testler sayesinde rahim ağzında kansere henüz dönüşmemiş değişiklikler erken dönemde saptanabiliyor ve kanser olmadan hastalar tedavi edilebiliyor.
Bu sebeple kadınların jinekolojik muayenelerini ve smear testlerini aksatmamaları gerekiyor.
2) HPV aşısı
Rahim ağzı kanserine karşı ikinci ve en önemli silah ise HPV’ye karşı geliştirilen aşı. Aşılar rahim azı kanserinin yüzde 70 ila yüzde 90’ından sorumlu olan HPV tip 16 ve 18’in yanı sıra en çok görülen semptom olan siğillerin sebebi HPV Tip 6 ve 11’e karşı koruma sağlıyor.
HPV kadınlarda sık gözlenen ölümcül bir kanser olan rahim ağzı kanserinin en önemli sebebidir. Ancak mevcut aşı sayesinde gelişiminin engellenebilmesi sebebiyle “Aşı ile önlenebilen tek kanser” türü olarak dikkat çekiyor.
Ancak aşının da bir zamanı var.
HPV aşısı için ideal yaş!
Doç. Dr. Emre Özgü, HPV virüsüne karşı aşı için en ideal yaşın 9-15 arası olduğunu belirtiyor. Henüz cinsel olarak aktif olmamış kız ve erkek çocukları HPV’ye karşı aşılanabiliyor.
Bu yaş grubu dışında kalan kadınların 45, erkeklerin ise 25 yaşına kadar aşı olabilmesi mümkün.
70’den fazla ülkenin aşılama programında olan HPV aşısı sayesinde rahim ağzı kanseri gelişim sıklığının yüzde 90’dan fazla bir oranda düşürülmesi hedefleniyor. İleri dönemler için temel hedef ise düzenli takip ve etkin aşılma sayesinde rahim ağzı kanserinin aşısı olan tek kanser olmasından öte aşı ile ortadan kaldırılmış tek kanser olabilmesidir.