İnsan vücudu için gerekli olan pek çok mineral bulunmaktadır. Bunlardan birisi de demirdir. Oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin üretimi için kullanılmaktadır. Fakat bazı durumlarda demir seviyesi düşük veya yüksek çıkabilmektedir. Bu nedenle ferritin değerinin nasıl yükseltileceği veya nasıl düşürüleceği merak edilmektedir.
FERRİTİN NASIL YÜKSELTİLİR?
Demirin depolanmasında ve salınımında sorumlu olan ferritin protein miktarının veya normal değerlerin altında olması vücutta yer alan demir depolarının boş olduğu anlamına gelmektedir. Demir eksikliği halk arasında kansızlık olarak da bilinir.
Demir kırmızı kan hücrelerinin akciğerden aldığı oksijeni dokulara ulaştırmaktadır. Bu nedenle vücutta az olması alyuvar üretimini de etkilemektedir. Buna göre de demir eksikliği anemisi ortaya çıkmaktadır.
Ferritin düşüklüğü yapılan laboratuvar tetkiklerinde ortaya çıkmaktadır. Ferritin normal değerlerinin altında çıkması durumunda ferritin düşüklüğü ortaya çıkar. Bu sonuç demir depolarının seviyesinin düşük olduğunu göstermektedir. Ferritin değerinin düşük çıkması da bazı hastalıkların habercisi olabilir. Bu nedenle ilk olarak demir depolarının neden düştüğü araştırılır ve demir eksikliğinin giderilmesi sağlanır.
Ferritin değerinin yükseltilmesi hekim önerileri doğrultusunda yapılmaktadır. Hekimler tarafından verilen şurup, damla, kapsül gibi farklı formlarda olan demir takviyeleri ile ferritin değeri yükseltilebilir. Bunun dışında direkt olarak damardan demir takviyesi ile de ferritin değeri yükseltilebilir.
Fakat bazı durumlarda demir takviyesi de yetersiz kalabilir. B durumda doktorlar hastalardan diyet uygulaması istemektedir. Bu diyet özellikle C ve B12 vitamini bakımından zengin beslenme içermektedir. Mayalı ekmek tüketimi, kuru baklagil, yumurta, kırmızı et, balık, yeşillik, susam, pekmez, fındık, üzüm, kayısı ve dut tüketiminin arttırılması da ferritin değerinin yükselmesini sağlamaktadır.
FERRİTİN NASIL DÜŞÜRÜLÜR?
Vücutta olması gerekenden daha fazla demir mineralinin depolanması ferritin yüksekliğinin olduğu anlamına gelmektedir. Vücutta doğal yollardan atılamayan demir genellikle kan transfüzyonu sonrasında artış göstermektedir. Ferritin yüksekliği kalp ve damar sorunlarına veya ciddi organ fonksiyon bozukluklarına yol açabildiği için dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Ferritin değerinin düşürülmesi için ilk olarak hastada demir miktarının normal değerin üzerinde olmasının nedenleri araştırılmaktadır. Ferritin seviyesinin yüksek olmasına sebep olan bir hastalığın olması durumunda ilaç aracılığı ile vücuttaki demir seviyesinin düşürülmesi sağlanır.
Ayrıca ferritin değerinin düşürülmesi için beslenme alışkanlıklarının da değiştirilmesi istenir. Böyle durumlarda doktorlar belirli bir süre kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmesini önerir. Çinko magnezyum gibi minerallerin alınması da gerekmektedir. Ayrıca kan bağışının yapılması da vücutta depolanan demirin azalmasını sağlayan diğer bir yöntem olarak bilinmektedir.
FERRİTİN NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Ferritin değeri yapılan testlerde ortaya çıkmakta ve eksikliği ile düşüklüğü bazı sağlık problemlerinin habercisi olabileceğinden dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Genel olarak erkeklerde 20-500 ml/ng, kadınlarda 20-200 ml/ng arasındaki değer normal değer olarak kabul edilmektedir. Kadınlarda ise adet kanamaları sebebi ile genellikle düşük tespit edilmektedir.
Ferritin eksikliğinde tedavi süreci hastanın değerlerine göre değişkenlik göstermektedir. Genellikle tablet, şurup veya damardan demir takviyeleri planlanmaktadır. Fakat bu tedavinin yakından takibi ve tedavinin yarıda kesilmemesi çok önemlidir. Genellikle bu tedavi 3 ile 6 hafta arasında devam etmektedir.
Ferritin yüksekliği tedavisinde ise ilk olarak beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi istenmektedir. Uzun süreli egzersizler, kahve ve yeşil çay tüketimi, çinko ve magnezyum gibi minerallerin vücut tarafından yeterli miktarda alınımı demir emilimini azaltmaktadır. Ayrıca östrojen veya progestin hormon tedavisine de ihtiyaç duyulabilir. Osteoporoz ve kardiyavasküler risk taşıyan, menapoza girmiş kadınlarda risedronat tedavisi uygulanabilir. Bunun dışında kan bağışı ile vücuttaki ferritin miktarını azaltmak da mümkündür.