Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Dr. Mustafa Murat Öztürk, yarık dudak ve damak sorunu hakkında merak edilenleri anlatıyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
Dudak ve damak yarıkları sık görülüyor mu?
Her bin doğumda bir bebekte rastlanıyor. Günümüzde dudak ve damak yarıkları plastik cerrahlarca onarılabiliyor. Önemli olan doğru zamanda, doğru girişimlerin doğru ekip ve ekipmanlarca yapılmasıdır.
Sebepleri nelerdir?
İnsan embriyosu oluşurken bazı parçalar tıpkı yapboz parçaları gibi birleşerek şekillenir. Bu simetrik parçalar birleşirken oluşan bazı aksaklıklar sonucu yarık dudak veya yarık damak ortaya çıkabilir. Akraba evliliği, gebelikte kullanılan bazı ilaçlar ya da geçirilen enfeksiyonlar dudak-damak yarığı riskini artırabilir. Fakat hiçbir neden olmadan da yarık dudak veya yarık damak ortaya çıkabilir.
Çeşitleri var mı?
Evet, yarık damak ve dudak vakaları çeşitli derecedeki yarıkların kombinasyonu şeklindedir. Tek taraflı ya da iki taraflı dudak yarığı, yumuşak damak ya da sert damak yarıkları gibi bir dizi çeşidi var. Hatta bazı hastalarda sadece damak veya sadece dudak yarığı olabilir.
Bu sorunla doğan çocukları hangi uzmanlık dalları takip ediyor?
Bu hastaların değerlendirilip takip edilmesi bir ekip işidir. Ekip, plastik cerrah dışında pediatri, diş hekimi, kulak burun boğaz uzmanı, psikiyatrist, konuşma terapisti gibi farklı branş ve mesleklerden oluşuyor. Bu tür hastalıklarda multidisipliner dediğimiz bir çalışma şekli gerekli. Hastanın işitme kaybı olup olmadığı, konuşma sorunu yaşayıp yaşamadığı gibi durumlar, bu tür sorunların takip ve tedavisi önem arz ediyor.
Ameliyatı nasıl yapılıyor?
Yarık dudak ve damak ameliyatları plastik cerrahlar tarafından genel anestezi altında yapılıyor. Ameliyat için özel aletler gerekli. Standart cerrahi aletlerle yapılması mümkün değil. O yüzden bu ameliyatlar ancak tecrübeli ekip ve yeterli ekipmanı olan merkezlerde yapılabiliyor.
Ameliyatın farklı teknikleri ve türleri mevcut olduğu için hastaya en uygun yöntemin seçilmesi çok önemli. Bazı durumlarda ameliyat sırasında bile bir teknikten başka bir tekniğe geçilmesi söz konusu olabiliyor. Nadir de olsa hastanın başka bir vücut bölgesinden alınan dokular da bu onarım ameliyatında kullanılıyor.
Ameliyat süresi nedir?
Sorunun türüne göre değişiyor. 1 saat süreni de 5 saat süreni de var.