İnmemiş testis erkek çocuklarda en sık rastlanan cinsel organ anomalisidir. Erkek bebekler doğduğunda bir veya her iki testisin testis torbasında bulunmamasıdır. Her 100 erkek çocukta 1 görülür. İnmemiş testis, ileride kısırlık, kanser gibi ciddi hastalıklara neden olabildiği için mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Üroloji Uzmanı Dr. Mesut Yeşil konu hakkında bilgiler verdi.
İnmemiş testis kimlerde görülür?
İnmemiş testis, anne karnındaki normal süreyi tamamlamadan doğan prematür bebeklerde daha sık görülmektedir.
Doğumda yerinde olan testisler sonradan yukarı çıkar mı?
Bazı çocuklarda, testisler bebeklikte yerinde olup çocuk büyüdükçe, testisleri karına birleştiren bağın yeterince hızlı büyümemesi sonucu yukarıda kalabilirler. Bu yüzden anaokulu, ilkokul çağındaki erkek çocukların testisleri de kontrol edilmelidir.
Retraktil testis nedir?
Bazı çocuklarda ise, retraktil testis denilen, bazen skrotuma inen bazen de yukarı kaçan testisler görülebilir. Eğer, testis günün büyük bölümünde skrotum dışında kalıyorsa, bunu da inmemiş testis gibi kabul edip tedavi etmek hastanın lehine olacaktır.
İnmemiş testisin yol açtığı riskler nelerdir?
İnmemiş testis, ileride kısırlık veya kanser gelişimine zemin hazırlayabilir. Bazen kasık fıtığıyla da birlikte olabilir.
İnmemiş testis ne zaman tedavi edilir? Nasıl tedavi edilir?
İnmemiş testislerin çoğu ilk 3 ayda, bir bölümü de 3-6 ay arasında normal yerine iner. 6 ayda inmeyen testisin tedavi edilmesi gereklidir. Bazen hormon tedavisi denenir, ancak kesin tedavi ameliyattır. Operasyon ile testis normal yerine getirilir. Ameliyatın mümkün olan en kısa zamanda, tercihen 1 yaşı geçmeden yapılması uygun olur.
İnmemiş testis ameliyatının amaçları nelerdir?
Kısırlığın önlenmesi: Çok bilinen bir kısırlık sebebidir. Testisler ne kadar erken torbaya indirilirse bu risk o kadar azalır. Operasyon sonrasında kısırlık riski tamamen ortadan kalmaz ancak bu risk en aza indirilir.
Kanser gelişebilir: İnmemiş testisli hastaların testislerinde ileride kanser gelişme riski normal erkeklere oranla 15 katı kadar daha fazladır. Bu risk operasyon sonrası da değişmez, ancak testisin takibinin hasta tarafından da yapılabileceği bir bölgeye indirildiğinden erken tanıya imkan sağlar.
Beraberinde kasık fıtığı da olabilir: Her zaman belirti vermese de inmemiş testisli hastaların % 65 kadarında ameliyatta fıtık da tespit edilir ve aynı anda fığın da cerrahi tedavisi yapılır.
Oluşabilecek testis torsiyonunun önlenmesi: İnmemiş testislerde testisin kendi etrafında dönerek burkulması (torsiyon) ihtimali torbaya inmiş testislerden daha fazladır ve operasyonla bu ihtimal ortadan kaldırılır.
Psikolojik ve estetik problemlerin giderilmesi.
Travmadan korunma: Yerine inişini tamamlamamış testis dışardan gelen travmalara daha açıktır.
Hastalığın seyri ve tedavi yaşı:
İstatistiklere göre inmemiş testis erken doğan bebeklerde normal zamanında doğan bebeklere oranla 3 kat daha sık görülür. Bunun çoğu zaman nedeni, anne karnında bebekteki testisin inişi için geçirilmesi gereken zamanın tamamlanamadan doğumun olmuş olmasıdır. 1 yaşına kadar (Özellikle ilk 3 ayda) inmemiş testislerin bir kısmı torbalara iner. Ancak bundan sonra artık inmez. Bu yüzden ilk 1 yılın özellikle ilk 3 ayında hastalar takip edilir. 1 yaşından sonra tüm inmemiş testisli olgular ameliyat edilmeli ve testisler olması gereken yere indirilmelidir. 3-12 ay arası ise testislerin durumuna göre takip devam ettirilebilir veya ameliyat edilebilir. Hangi nedenle olursa olsun inmemiş testis tedavisi 2 yaşın sonrasına bırakılmamalıdır. Eğer tanı 2 yaşından sonra konulduysa bir an önce tedavi yapılmalıdır. İnmemiş testisin olduğu tarafta fıtık da varsa o zaman hiç beklenmeden gerekirse 1 aylık bebekte de cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Ehil ellerde ve çocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılan ameliyatlardan sonra başarı oranı çok yüksektir. Hormon tedavisi başarı şansı düşük, yan etki ihtimali büyük bir tedavi şekli olduğundan çocuk cerrahisinde uygulanmayan bir yöntemdir.