Doğumların yaklaşık binde 8’inde doğumsal kalp hastalıklarıyla karşılaşılır. Doğumsal hastalıkların onda 1’ini ise bu kalp hastalıkları oluşturur. Birçok doğumsal kalp hastalığı doğumdan bir müddet sonra teşhis edilir. Bazı bozukluklar basittir ve tedavi gerektirmez. Örneğin kalp boşlukları arasındaki küçük delikler kendiliğinden kapanabilir. Takip edilmesi yeterlidir. Bazı doğumsal bozukluklar ise daha karmaşık olabilir ve ameliyat ya da ameliyatlar gerektirebilir. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Murat Şener konu hakkında bilgiler verdi.
Doğumsal kalp hastalıklarının belirtileri
Eğer kalp hastalığı ciddiyse doğumdan hemen sonra ya da birkaç ay içerisinde belirti verebilir.
*Ciltte soluk gri ve mavi renk
*Hızlı nefes alıp verme
*Burun kanatlarının nefes alırken genişlemesi
*Hırıltılı veya hışırtılı nefes almak
*Beslenme sırasında nefes darlığı
*Kilo alımında sorun
*Bacak, karın ve/veya göz çevresinde şişlik
Bazı doğumsal kalp hastalıkları daha basit seviyede olabileceği için çocuk belli bir yaşa geldiğinde belirti verebilir. Daha büyük çocuklarda görülebilecek belirtiler şunlardır:
*Aktivite sırasında çabuk yorulma
*Aktivite sırasında meydana gelen nefes darlığı
*El, ayak ve bileklerde şişlik
Doğumsal kalp hastalıklarının nedenleri (Nasıl oluşur?)
Kalp, hamileliğin 6.haftasında oluşmaya başlar. Bu dönemde şekil alır ve atar. Kalbe girip çıkan ana damarlar da bu kritik dönemde oluşur. İşte bu dönemden itibaren bebeğin kalp hastalıkları gelişmeye başlayabilir. Kesin neden tam olarak bilinmese de, bilinen şeyler çevresel faktörler, anne sağlığı, genetik etmenler, ilaçlar ve sigaradır.
Doğumsal kalp hastalıklarının çeşitleri
Kalp Delikleri
Kalp boşluklarında ya da ana kan damarları arasında delik olabilir. Bu delikler oksijen bakımından zengin olan kanın fakir olan kan ile karışmasına neden olur. Delikler büyükse bu karışım daha fazla demektir ve çocuğun vücudunda dolaşan kan yeterli oksijeni taşıyamaz. Bu durum çocukta;
*Ciltte ve tırnakta soluk mavi renge,
*Nefes darlığına,
*Huzursuzluğa,
*Bacaklarda şişliğe neden olabilir.
Azalan kan akımı
Kalp hastalığı nedeniyle kan damarları veya kalp kapakları daraldığında kalbin kanı pompalayabilmesi için daha fazla çalışması gerekir. Zamanla kalınlaşmaya ve kalpte büyümeye neden olur.
Anormal kan damarları
Kalbe gelen ve kalpten çıkan kan damarları doğumsal nedenlerden dolayı düzgün oluşmayabilir veya doğru pozisyonda olmayabilir. Çeşitli bozukluk türleri olan bu anomali kalp sisteminin doğru çalışmamasında etkilidir.
Kalp kapak anomalileri
Kalp kapaklarının düzgün biçimde açılıp kapanmamasından dolayı kanın rahatça akamamasına neden olur. Bu anomaliler kanın kaçmasına ya da akciğerlere anormal kan akımına sebebiyet verebilir.
Az gelişmiş kalp
Bazen kalbin ana kısımları düzgün şekilde gelişmez. Örneğin hipoplastik sol kalp sendromu (HLHS), kalbin sol tarafı kanı vücuda yeterli şekilde pompalayabilecek kadar gelişmemiştir.
Tanı ve testler (Doğumsal kalp hastalıklarının teşhisi)
Kalp hastalıklarını teşhis etmek için önce detaylı bir fiziki muayene gerekir. Muayenede kalp üfürümü duyulduğunda kalp hastalığından kuşku duyulur. Üfürüm, kanın kalpte ve damarlar anormal bir şekilde akması ile duyulur. Bunların birçoğu masum üfürümdür. Herhangi bir kalp hastalığına işaret edecek diye bir şart yoktur. Ancak şüphelenmek için önemli bir bulgudur.
Muayene dışında fetal ekokardiyografi, EKG, göğüs filmi, pulse oksimetre, kalp kareterizasyonu gibi testlere gerek duyulabilir.