Gebelik ve bebeklik döneminde, tiroit hormonlarının üretimi, büyüme ve gelişme için gerekli olan bir element olan iyot tüketiminden yeterince bahsedilmese de en az demir, kalsiyum, omega-3, D vitamini, folik asit tüketimi kadar önemli bir konudur.
Uzman Diyetisyen Aslıhan Küçük Budak konu hakkında bilgiler verdi.
Gebelikte gereksinme artıyor!
Gebelikte tiroid hormonları yaklaşık %50 artar ve dolayısıyla iyot gereksinmesi de artar. Annenin tiroid hormonu yeterli düzeylerde ise fetusun beyin ve nöromüsküler dokusu normal gelişimini tamamlar. Yetişkin ve adölesan dönemde günlük önerilen iyot miktarı 150 μg iken gebelik döneminde 250 μg’dır. Annenin iyot eksikliği, fetusta düşük, ölü doğum, konjenital anomaliler ve perinatal mortaliteye, yenidoğanda bebek ölümleri ve endemik kretenizme, çocuk ve adölesanda mental işlev bozukluğuna ve fiziksel büyüme ve gelişimde gecikmeye yol açar.
İyotlu tuz kullanın.
Günlük iyot ihtiyacının bir kısmı sudan ve yiyeceklerden karşılanır. İyotun en zengin kaynakları deniz ürünleridir ve tuzlu su balıklarında tatlı su balıklarından çok daha yüksek miktarda iyot bulunur. Süt, yumurta, çilek, patates gibi besinler de az miktarda iyot içerir. İyot ile zenginleştirilmiş tuzlar, günlük iyot ihtiyacının karşılanmasına büyük bir destek sağlar bu nedenle iyotlu tuz tercih edilmelidir. İyot uçucu bir element olduğundan kayıpların yaşanmaması için iyotlu tuzlar koyu renkli kaplarda ve karanlık yerlerde saklanmalıdır ayrıca yemeğe yemek piştikten sonra eklenmelidir.
Gebelikte takviye gerekli mi?
Ülkemizde yapılan çalışmalar, iyotla zenginleştirilmiş tuzların iyot eksikliğini gidermede pozitif etki sağladığını gösterse de günlük 5 g tuz önerisi dikkate alındığında bu miktar ile sağlanan iyot gereksinimi karşılayamamaktadır. Bu nedenle gebelere yapılacak elementer iyot desteği pozitif etki gösterebilir. Amerikan Tiroid Birliği gebe ve emziklilerin günlük 150 μg iyot takviyesi almalarını ve tüm prenatal vitamin/mineral desteğinin 150 μg iyot içermesini önermektedir.
Bebeklerin iyot ihtiyacı nasıl karşılanır?
Bebeklerin kilogram başına düşen iyot gereksinmesi yetişkinlere göre çok daha yüksektir. Bebeklik döneminde iyot yetersizliği kalıcı gelişim geriliğine neden olur. Bebeklerin ilk 6 ay iyot gereksinmesi anne sütü veya iyot eklenmiş mamalar aracılığıyla karşılanır. Anne sütünün iyot içeriği annenin iyot durumundan doğrudan etkilenir dolayısıyla bebeğin normal gelişimi için annenin iyot tüketimi oldukça önemlidir. 6-12 aylık dönemde anne sütü ve iyot içeriği yüksek ek besinler ihtiyacı karşılamaya destek sağlar. 1 yaşından sonra da az miktarlarda iyotlu tuz eklenebilir.