İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji ve Beslenme Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, inek sütü alerjisinin teşhis ve tedavi yöntemlerini anlatıyor… Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
İnek sütü alerjisinde alerjenle temastan sonra belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
Besin alerjilerinin belirtileri alerjen alındıktan sonraki ilk dakikalarda ya da 1-2 saat sonra ortaya çıkabilir. Belirtiler bazen 72 saate kadar gecikebilir. Anaflaksi dediğimiz ani reaksiyonlar solunumu bozarak hayatı tehdit edebilir.
Anaflaksi nedir?
Anaflaksi alerjinin en ağır, ölümcül olabilecek tipidir. Alerjen alındıktan kısa bir süre sonra deride, solunum sisteminde, bağırsaklarda, kalp-damar sisteminde çok ciddi belirtiler ortaya çıkar. Hasta şok tablosu, solunum yetmezliği ile kaybedilebilir. Anaflakside adrenalin hayat kurtarıcıdır. Bunun için ciddi alerjisi olan şahısların adrenalin otoenjektörü taşıması gerekir.
İnek sütü alerjisi nasıl teşhis edilir?
İlk 6 ayda bebeklerin henüz bağışıklık sistemi gelişmediği için laboratuvar testleriyle teşhis her zaman mümkün olamayabilir. Bu nedenle klinik tanı önemli. Daha sonraki dönemlerde spesifik İgE testleri ve deri testleri yapılabilir. Mide-bağırsak bulguları ile gelen non-İgE tipinde tek tanı yöntemi alerjen diyetten çekilince bulguların düzelmesi, tekrar verildiğinde ise bu belirtilerin ortaya çıkmasıdır.
Tedavisi nasıl yapılır?
Tedavide alerjen diyetten çıkarılır. Emziren annenin de diyeti ona göre ayarlanır. Eğer mama kullanılıyorsa inek sütü proteini içermeyen hipoalerjenik mama (yoğun hidrolize veya aminoasit) kullanılır. Maalesef soya proteini ve keçi sütü de çoğu kez çapraz reaksiyon gösterebiliyor. Yani benzerlik nedeniyle alerji yapabiliyor. İnek sütü alerjisi olan bebekler genellikle başka gıdalara da alerjik olabiliyor. Diyetten başka hangi gıdaların çıkarılmasını öneriyorsunuz? Öncelikle inek sütü içeren tüm besinler diyetten çıkartılır. Annelere etiket okumalarının çok önemli olduğunu anlatmak gerekir. Çapraz reaksiyon açısından diğer memeli sütleri ile yapılmış besinler, bazen dana eti ve soya da diyetten çıkartılır.
ALERJİ RİSKİ EN YÜKSEK BESİNLER
İnek sütü, Soya,
Yerfıstığı,
Deniz
ürünleri,
Yumurta beyazı,
Buğday ve diğer
hububatlar.
EK GIDALARA GEÇİŞ YAVAŞ OLMALI
Besin alerjilerinden korunmak için alınacak önlemler: k 1 yaşına kadar bebeğinize inek sütü vermeyin. k Bebeğinizi mümkün olduğunca anne sütü ile besleyin. k Ek gıdalara geçişte yeni ve farklı gıdalara az az ve 3-5 gün ara ile başlayın. Yeni verilen gıdanın bebeğinizde alerji yapıp yapmadığının anlaşılması için aynı anda birden fazla gıda başlamayın.