Pandemiyle birlikte fiziksel hareketlerimizin kısıtlanması en çok dizlerimizi etkiledi. Diz eklemlerinin şekli bozulurken, kas, tendon ve bağlar kısalmaya başladı, kasların kasılma gücü azaldı ve yeterince çalışmayan kaslar inceldi. Eklemin en önemli yapısı olan kıkırdaklar erken dejenere olmaya yüz tutarken, var olan bozukluk hızlandı. Yıpranma veya aşınma adını verdiğimiz kireçlenme derecesi yükseldi. Dizlerde ağrı, tutukluk, diz ekleminde ses ve aniden kilitlenme gibi sorunlarla çok sık yaşanmaya başladı. Peki dizleri güçlendirmek için ne yapmalıyız? Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Halil Koyuncu anlattı…
1- KASLARIN KUVVETİNİ ARTIRIN
Kaslarınızı çalıştırmayı ihmal etmeyin. Basit egzersizler bunun için faydalı olacaktır. Örneğin; çömelme hareketleri yapmak, diz kaslarını güçlendirmede önemli rol oynuyor. Gün içerisinde 2-3 kez; 5 ila 10 kez çömelip kalkın. Bisiklete binmek, koşu bandında zorlanmadan yürümek veya çeşitli aletlerle yapılan egzersizler de dizlerinizin kaslarını kuvvetlendirerek şikayetlerinizi azaltmaya fayda sağlayacaktır.
2- DİZLERİ DEVAMLI BÜKÜLÜ TUTMAYIN
Otururken dizleri devamlı bükülü tutmayın. Hatta bacak bacak üzerine atmayın, ayağınızın altına yükseltici tabure koyarak uzatın. Bu pozisyonlar, diz eklem kıkırdağında aşınmaya neden olur. Diz eklemi kıkırdağının, sinir, damar ve lenf yapısı olmadığı için beslenmesi ve gerekli olan ürünlerin alınması ancak ve ancak kasların çalışması ile sağlanır. Bacaklarınızı ileri uzatıp oturarak şekil bozukluğunu önleyebilir, kas ve tendonlarda kısalma riskini ortadan kaldırabilirsiniz.
3- DİZ KASLARINI GERME HAREKETİ YAPIN
Hareketsizlikten kaçının. Özellikle ‘dizlerim ağrıyor’ diyerek hareketsiz kalmak en büyük yanlışların başında geliyor. Zira hareketsizlik diz kaslarının da en büyük düşmanı. Kaslarınızı güçlendirmek için masa başında çalışırken de gerekli egzersizleri yapabilirsiniz. Bacaklarınızı ileri uzatın ve diz kaslarınızı gerip sıkarak ardından gevşetin. Bu hareketi gün içerisinde ne kadar fazla yaparsanız o kadar faydalı. Her kasma ve germe 5-10 saniye arası olmalıdır.
4- 2 SAATTE BİR EVDE 15 DAKİKA YÜRÜYÜN
Bilgisayar başında uzun saatler oturmayın. İki saatte bir mutlaka masa başından uzaklaşmak gerekir. Dışarı çıkamasanız bile bulunduğunuz ortamda gün içerisinde 15 dakika yürümeyi ihmal etmeyin.
5- BOL SU İÇİN
Günde iki litre su içmeyi alışkanlık haline getirin. Kıkırdağın yüzde 80’i sudur. Kalanında hem protein hem karbonhidrat hem de mineraller bulunur. Eğer beslenme bozulmuş ve bu temel maddeler alınamamışsa, temel tedaviye ek olarak, gıda takviyeleri şeklinde, glikozamin, kondroitin sulfat, hiyaluronik asit ve diğer maddelerin verilmesi doğru olur. Tüm bunlar hekim önerileriyle ve uzmanlarca verilmelidir.
6- HER GÜN BİR KASE YOĞURT YİYİN
Sağlıklı beslenmek dizlerin, özellikle kemiklerin güçlü olması açısından da çok önemlidir. Kalsiyum ve D vitamininden zengin gıda almak, eğer bunlar yeterli gelmiyorsa hekimin önerisiyle ilaçlarla takviye etmek gerekir. Her gün 1 kase yoğurt tüketmeye özen gösterin.
7- GÜNEŞTEN FAYDALANIN
Kemiklerin güçlü olması ve diz sağlığı açısından D vitamini son derece önem taşıyor. Bu nedenle güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde, her gün 15-25 dakika güneşten faydalanın. Böylece D vitamini üretimi sağlanmış olur.