Sıklıkla merak edilen pıhtılaşma sendromunu Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Sinem Yiğit Uğur sizler için anlattı.
Vücudumuzda herhangi bir kısmı kesildiğinde veya yaralandığında, vücut bir kan pıhtısı oluşturacak ve kanamayı durduracaktır. Kandaki trombosit adı verilen proteinler ve parçacıklar, bir kan pıhtısı oluşturmak için birbirine yapışır. Pıhtı oluşturma sürecine katılaşma denir.
Aşırı pıhtılaşma tehlikeli olabilir
Bir yaralanma sırasında normal kan pıhtılaşması önemlidir çünkü kanamayı durdurmaya ve iyileşme sürecini başlatmaya yardımcı olur. Ancak kan vücuttan geçerken pıhtılaşmamalıdır. Kan çok fazla pıhtılaşma eğilimindeyse, buna hiper pıhtılaşma durumu veya trombofili denir. Bu tür durumlar, özellikle uygun şekilde tanımlanmadığı ve tedavi edilmediği takdirde tehlikeli olabilir. Hiper pıhtılaşma durumu olan kişilerde, kanı kalpten uzaklaştıran kan damarlarında ve kalbe kan taşıyan kan damarlarında kan pıhtısı oluşturma riski artar. Kan damarındaki pıhtıya trombüs veya emboli de denir.
Damarlardaki veya toplardamar sistemdeki kan pıhtıları kan dolaşımından geçebilir ve pelviste, bacaklarda, kollarda, karaciğerde, bağırsaklarda veya böbrek damarlarında kan pıhtılarına veya akciğerlerde pulmoner emboliye neden olabilir. Atardamarlardaki kan pıhtıları felç, kalp krizi, şiddetli bacak ağrısı, yürüme güçlüğü ve uzuv kaybı riskini artırır
Aşırı pıhtılaşmanın sebepleri nelerdir?
Aşırı pıhtılaşma, kalıtsal veya sonradan edinilmiş olabilir. Bu hastalığın genetik formu, bir kişinin kan pıhtısı oluşturma eğilimi ile doğduğu anlamına gelir. Edinilmiş hastalık genellikle cerrahi, travma, ilaçlar veya hiper pıhtılaşma durumu riskini artıran tıbbi durumların sonucudur.
Vücudun pıhtılaşma sürecindeki değişiklikler veya yanlış tetikleme nedeniyle aşırı pıhtılaşma meydana gelebilir. Kan pıhtıları beyin, kalp, böbrekler, akciğerler ve ekstremitelerin atardamarlarında veya toplardamarlarında oluşabilir veya hareket edebilir. Bazı hastalıklar ve durumlar, genetik mutasyonlar, ilaçlar veya diğer faktörler aşırı kan pıhtılaşmasına neden olabilir.
Aşırı pıhtılaşma riski en yüksek olan kişiler hem edinilmiş hem de genetik risk faktörlerine sahiptir. Örneğin, sigara içiyorsanız; Faktör V Leiden mutasyonuna ve ateroskleroza sahipseniz, bu risk faktörlerinden yalnızca birine sahip olan birinden daha fazla risk altındasınız.
Aşırı pıhtılaşmanın belirtileri nelerdir?
Aşırı pıhtılaşmanın belirti ve semptomları, kan pıhtısının nerede oluştuğuna bağlıdır. Örneğin, kalp veya akciğerlerdeki kan pıhtılarının semptomları göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kollar, sırt, boyun ve çene gibi üst vücut rahatsızlıklarını içerebilir.
Bacaktaki derin ven trombozunun belirti ve semptomları, bacakta şişlik, ağrı, kızarıklık ve ısı artışıdır.
Beyindeki kan pıhtılarının belirti ve semptomları arasında baş ağrıları, felç (hareket edememe), baş dönmesi, konuşma ve anlama güçlüğü sayılabilir. Bu belirti ve semptomlar bir felce işaret edebilir.
Bu belirtilerden en az birini yaşıyorsanız kalp ve damar cerrahi uzmanına başvurmanız önerilmektedir.