Dünyadaki en küçük ve en nadir yunuslardan birini yok olma tehlikesiyle karşı karşıya… Yeni Zelanda sularında yaşayan endemik nadide yunus ailesinin sadece 50 kadar üyesinin kaldığı düşünülüyor. Hızlı bir koruma planı devreye alınmadığı takdirde çok kısa bir zaman içerisinde bu özel yunuslar tamamen yok olabilir. / Bahar Saygılıer
Popoto yunusu olarak da anılan Maui yunusları, yuvarlak siyah yüzgeçleri normal yunuslara göre oldukça minyon yapılarıyla dünyanın en nadir yunus türleri arasında yer alıyor ve sadece Yeni Zelanda’nın Kuzey Adası kıyılarında görülebiliyor.
En fazla 150 cm olan boylarıyla Maui yunusu dünyanın en küçük yunuslarından biridir.
Earth.org’ta yayınlanan bilgiye göre Maui yunusu, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) Kritik Olarak Tehlike Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi’nde yer alıyor ancak yapılan çalışmalar yetersiz kalıyor.
Dünyada yaklaşık 50 tane kaldığı düşünülen bu benzersiz yunuslarının sayıları hızla azalıyor.
Uzmanlar bunun nedenleri arasında, küçük bir popülasyon yapısına sahip olmaları ve yavaş üreme hızlarının da etkili olduğunun belirtse de, asıl sorunun sığ sularda yaşama eğilimi olan bu yunusların, yaşadıkları bölgede süren yoğun balıkçılık faaliyetleri gibi görünüyor.
Nadir Maui yunuslarının kıyıya oldukça yakın olan yaşam alanları, insan faaliyetlerinden etkilenmelerine ve yaşam ortamlarının işgal edilmesine neden oluyor.
Yunusların sığ kıyı sularında yaşama eğilimlerinin yanı sıra benzersiz görünümleri ve Yeni Zelanda’ya özel olmaları kamuoyunda onları koruyacak yeterli ilgiyi görmelerini sağlayamadı.
Bu konunun duyurulması konusunda bireysel çaba gösteren bazı çevreci hareketler olsa da, sayıları 50’ye kadar düşen maui yunuslarını kurtarmak için çok daha kapsamlı bir çalışma yapılması gerekiyor.
Elisabeth Slooten ve Stephen M. Dawson’a göre , Frontiers in Marine Science’da Mart 2021’de yayınlanan bir makaleye göre yunusları kurtarmak için gerekli olan şey, Yeni Zelanda tarafından atılacak etkili bir koruma planıdır.
- Uzmanlar, hem ticari hem de eğlence amaçlı ağ ortamının oluşturduğu olta takımına dolanma tehdidini azaltmak için güçlü önlemlere ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
- Tekne çarpmalarından kaynaklanan ölümleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için hız bölgelerinin de yasalaşması ve uygulanması gerektiğinin altını çiziyorlar.
- Minik yunusları kurtaracak öneriler arasında yunusun menzili içindeki su altı madenciliği ve inşaatının durdurulması da yer alıyor.
Tüm dünyanın ve okyanusların hızla kirlenmesine neden olan, deniz çöpü ve diğer kirlilik biçimlerinin, bu nadide yunuslar gibi her geçen gün farklı bir nesli tükenme tehlikesiyle baş başa bıraktığı gerçeği, bu konudaki duyarlılığın artması konusundaki önemi bir kez daha gündeme getiriyor.
