Kalandar geleneği, her yıl karadeniz bölgesinde özellikle Trabzon ve Gümüşhane gibi illerde neşeyle kutlanıyor. Çeşitli ritüellerle kutlanan gecede pişen hamuru yiyen kişinin ise rüyasında evleneceği kişiyi göreceğine inanılıyor. İşte, Kalandar gecesi adetleri ve gelenek konusuna merak edilenler…
Kalandar gecesi Rumi takvimin ilk gününde kutlanıyor. Bir Karadeniz geleneği olan gecede, halk arasından seçilen kişiler kapı kapı gezerek, un, su ve tuz topluyor ve sonra bu toplanan malzemelerle hamur yapılarak pişiriliyor. İşte, uzun zamandır kutlanan Kalandar gecesi ile ilgili bilgiler…
KALANDAR NE DEMEK?
Kalandar, Karadeniz bölgesinde çeşitli ritüellerle kutlanan geleneksel bir gündür. Rumi takvimin ilk gününde kutlanır ve bu gece yapılan ritüellerle evin bereketli olması, evlenilecek kişinin rüyada görülmesi gibi dilekler tutulur.
KALANDAR GECESİ 2022’DE NE ZAMAN KUTLANACAK?
Rumi takvimin ilk gününde kutlanan Kalandar gecesi Miladi takvimde 13 Ocak’ı 14 Ocak’a bağlayan güne denk gelir. Yani 2022 Kalandar gecesi 13 Ocak Perşembe gününü 14 Ocak Cuma gününe bağlayan gece kutlanacak.
KALANDAR GÜNÜ VE GECESİNDE NELER YAPILIR?
Kalandar gecesinde 12 zeytin yaprağı, her biri bir ayı temsil biçimde tek tek ateşe atılır. Ateşe atılan yaprak yanarsa havanın açık, yaprak alevin alazıyla savrulursa o ayın rüzgârlı olacağına inanılır.
Bir başka Kalandar gecesi geleneği ise aralarında bir annenin ilk çocuğu ile bir annenin en küçük çocuğu da dahil olmak üzere 7 kişi evleri evleri gezer. Kapılarını çaldıkları evlerden un,su ve tuz toplarlar. Ancak evleri gezen bu kişiler kılık değiştirir, üzerlerine zil, çan, kelek gibi ses çıkaran eşyalar takar ve yüzlerini boyarlar.
Ev ziyaretlerinde bir annenin ilk çocuğu ile bir annenin en küçük çocuğu hiç konuşmaz, bu konuşmama önemli bir kuraldır. Yiyecek istedikleri evlerin sahipleri ise özellikle bu kişileri konuşturmaya çalışırlar, eğer konuşacak olurlarsa ev gezmeleri yeni baştan başlar.
Yiyecek toplama işi tamamlandıktan sonra üç yol ağzının birleştiği bir yerde toplanan un, su ve tuz yoğrulur. Yakılan ateşte bu hamur pişirilir. Pişirilen bu hamura golot / kolos denir. Bu kolostan yiyen kişinin o gece rüyasında evleneceği kişiyi göreceğine inanılır.
Kalandar ayının genelinde ise kışlık ihtiyaçların eksik olmamasına dikkat edilir; mutfak erzağı, hayvan yemi ve odun gibi temel ihtiyaç malzemelerinde eksik varsa tamamlanır.