2019 yılında yapılan Türkiye Sağlık Trendleri araştırmasında mevcut sağlık durumundan memnun olanların oranı yüzde 89 iken, bu oran yeni araştırmada yüzde 79 olarak belirlendi. Araştırmaya göre, her 10 kişiden 8’i pandemi dönemi ile sağlık konusunda kaygılı hissetmeye başladı.
Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması’nın sonuçları, diğer yıllarla karşılaştırmalı olarak sunuldu.
Araştırmada pandeminin toplumun sağlık algısını ciddi bir şekilde değiştirdiği görüldü. Sağlık sektörü değişimlerin ve dönüşümlerin diğer sektörlere oranla yavaş olduğu bir sektör. Covid-19 ile birlikte sağlık sektöründe dijitalleşme süreci hızlandı.
Araştırmanın en önemli bulgularından bir tanesi Covid-19 ile kamuoyunun sağlıklı yaşam ve önlem alma konusunda farkındalığın artması oldu. Bu kapsamda insanlar daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürmek için kendi sağlıklarının kontrolünü ele aldılar.
Araştırma sonuçlarının açıklandığı basın toplantısında yer alan Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksoy da görüşlerini pandeminin sağlık hizmetlerini mekansız bir hizmete dönüştürdüğüne vurgu yaparak dile getirdi:
Prof. Dr. Aksoy, “Araştırmanın bulgularına göre pandemi sağlık algımızı değiştirmiş gibi duruyor. Hem farkındalığın hem de sağlık hizmetlerine erişim isteğinin arttığını gözlemliyoruz. Dijitalleşme hem hasta hem de bizler için bu süreci kolaylaştırdı. Bunun yanı sıra araştırma bize insanların bugüne kadar genel sağlık konusunda göz ardı ettiği iki konu olan diş sağlığı ve uyku alanlarında da farkındalığının ciddi oranda arttığını gösteriyor.” dedi.
İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Balıkesir, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Malatya, Samsun, Trabzon illerinde 15-64 yaş grubu toplam 1278 kadın ve erkekle gerçekleştirilen Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması’nda, “Sağlık Döngüsü” olarak adlandırılan sağlıklı yaşam, önlem alma, teşhis, tedavi ve evde bakım konularında Türkiye’de Covid-19 ile değişen trendlerden öne çıkan başlıklar şu şekilde:
Her 10 kişiden 8’i sağlığından endişeli
- 2019 yılında yapılan araştırmada mevcut sağlık durumundan memnun olanların oranı yüzde 89 iken, bu oran yeni araştırmada yüzde 79 olarak belirlendi.
- Araştırmaya göre, her 10 kişiden 8’i pandemi dönemi ile sağlık konusunda kaygılı hissetmeye başladı. Bu kaygı da hem kendilerinin hem de ailelerinin sağlığı konusunda daha bilinçli hareket etmelerine sebep oldu.
- Ankete katılanların yüzde 89’u pandemi döneminde kendisinin ve ailesinin sağlığına daha fazla dikkat ettiğini belirtirken, yüzde 72’si bu dönemde daha fazla sağlıklı yaşam alışkanlıkları edindiğini açıkladı.
Sağlıkta farkındalık, ‘kilo’dan başladı
- Araştırmaya katılanların yüzde 60’ı salgın döneminde kilo aldığını dile getiriyor.
- Sağlık Trendleri Araştırması 2019’da yapıldığında kilosundan memnun olanların oranı yüzde 83 olarak belirlenmişti.
- Bu yıl çarpıcı bir düşüşle kilosundan memnun olanların oranının yüzde 45 olduğu görüldü.
Kapanma dönemlerindeki hareketsiz yaşam ve kilo alımı kronik hastalıkların seyrini olumsuz etkiledi.
Kişisel bakım alışkanlıkları evde devam etti
- Pandeminin etkisi kişisel bakım alışkanlıklarında da hissedildi. Araştırmaya katılan her 3 kişiden biri, pandemi döneminde evde kişisel bakım alışkanlıklarının arttığını dile getirdi.
- Bu kişilerin yarısından fazlası pandemi sonrası da evde kişisel bakım rutinlerine devam edeceği görüşünde.
Diş sağlığı konusunda farkındalık arttı
Araştırmanın ilgi çekici sonuçlarından biri de diş sağlığı konusunda.
- 2019 yılında son 1 yıl içerisinde hiç diş hekimine gitmeyenlerin oranı yüzde 42 iken, bu oran 2021 yılında yüzde 37’ye geriledi.
- Kamuoyunun yüzde 80’i ağız ve diş sağlığının genel sağlık durumu ile ilişkili olduğunu belirtirken, yüzde 58’i ağız ve diş sağlığının kalp sağlığı ile ilişkili olduğunu düşünüyor.
Pandemi döneminde rutin sağlık kontrolleri aksadı
Sağlık Trendleri Araştırması’nın sonuçlarına göre, doktor ve hastaneye başvuranların sayısında azalma görüldü.
- Bu oran 2019’da yüzde 55’ler seviyesindeyken, bu sene yüzde 43 oldu.
- Katılımcıların yüzde 46’sı pandemi döneminde rutin sağlık kontrollerine devam edemediğini söyledi.
- Yüzde 63 ise sağlık problemleri nedeniyle doktora gitmek istese de pandemi nedeniyle gidemediğini belirtti.
- Acil müdahaleyi gerektirmeyen günlük yaşanabilecek rahatsızlıklarda “hemen hastaneye/uzman doktora giderim” diyenler 2019’da yüzde 34 iken, 2021’de yüzde 18’e geriledi.
Kalp sağlığı için doktora gidenlerin oranı arttı
Araştırma kalp sağlığı söz konusu olduğunda hastane/doktor kontrollerinin aksatılmadığının altını çiziyor.
- Kalp sağlığı konusunda düzenli olarak kontrole gidenlerin sayısında 2019’a göre göre iki kat artış görüldü.
- Çocuğunun kalp sağlığı kontrollerini düzenli olarak yaptıranların oranı da 2019’da yüzde 16 iken 2021’de yüzde 27’ye çıktı.
Pandeminin yıldızı: dijital sağlık teknolojileri
Basit hastalıklarda doktoruyla uzaktan iletişime geçerek muayene olmak isteyenlerin sayısında pandemi dönemiyle birlikte artış yaşandı.
- 2019’da yüzde 38 olan rakam bu yıl önemli bir yükselişle yüzde 61’e çıktı.
- Doktor ile tele sağlık hizmetleri üzerinde sanal ortamda yapılan görüşmelerin yüz yüze yapılan muayene kadar verimli/kaliteli olacağını düşünen katılımcıların oranı ise yüzde 40.
Covid-19 hastane ortamında bakım tercihlerini değiştirdi
“Hastalandığımda eğer mümkünse evde bakılmayı tercih ederim” diyenlerin oranı 2019 yılında yüzde 37 iken 2021 yılında yüzde 62’ye yükselerek yaklaşık iki kat arttı.
Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması 2021, Türkiye’de Covid-19 ile birlikte değişen sağlık alanındaki trendleri tespit etmek, kamunun sağlık konusundaki farkındalık düzeyini ölçümleyerek teknoloji ve sağlık arasındaki ilişkiyi belirlemek için Philips ve IPSOS iş birliğiyle yapıldı.
Rapor, 12 ilde* 15-64 yaş grubu toplam 1278 kadın ve erkekle gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına göre hazırlanırken, kalitatif araştırmada ise fikir önderleri grubunda 27 farklı paydaş ile telefon ve online platformda derinlemesine görüşmeler gerçekleştirildi.
(*) İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Balıkesir, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Malatya, Samsun, Trabzon