Amerikalı Psikolog Dr. Haim Ginott tarafından 1960’larda yaratılmış bir tanım olan helikopter ebeyvenlik, günümüzde artarak devam eden bir hatalı ebeyn tutumu. Peki çocukların etrafında pervane olan, onlar yerine karar veren, sorumluluk alan, kontrolcü ve çocuklarından yüksek başarı bekleyen bu ebeveynler, çocuklarının “iyiliğini” bu kadar isterken nerede hata yapıyorlar? Helikopter ebeveynlerin gölgesi altında kalan çocuklar bu kadar üzerine düşülmesine rağmen neden sorun yaşıyorlar? | Posta.com.tr Özel
‘Helikopter ebeveyn’ terimi, Amerikalı Psikolog Dr. Haim Ginott tarafından 1960’larda yaratılmış olmasına rağmen günümüzde de var olan hatta artış gösteren bazı ebeveyn tutumlarını tanımlayan bir tanım.
Bu türde ebeveynler, çocuklarının etrafında pervane oluyor, onların yerine karar veriyor, sorumluluk alıyor. Ancak aynı zamanda kontrolcüler ve çocuklarından yüksek başarı bekliyorlar.
Uzman Psikolog Serra Ababay, “bu ebeveynlik yaklaşımında, çocuklar için çok değerli olan anne-baba ilgisi çocuğun duygusal gelişimi için olumsuz sonuçlar yaratabilecek kadar yüksek seviyededir.” diyor.
Helikopter ebeveynliği tetikleyen durumlar
Helikopter ebeveynlik tutumuna daha sık olarak ortaokul, lise veya üniversite çağındaki çocukların ailelerinde rastlanıyor.
Uzman Psikolog Serra Ababay, “hızla değişen ekonomi, yaşanan siyasi ve politik olaylar ve işsizliğin verdiği kaygı, ebeveynlerin çocuklarıyla ilgili beklentilerini arttırıyor. TEOG’dan LYS’ye, ders seçiminden meslek seçimine, çocuklarının yerine karar alan ve harekete geçen ebeveynlerin ortaya çıkmasına yol açıyor” diyor.
Zorluklarla baş etmesine imkan verin
Ababay, anne-baba ilgisinin değerinin paha biçilemez olduğunu, fakat çocukların kendi başlarına karar almalarının, karşılaştıkları zorluklarla baş etmelerinin de bir o kadar değerli olduğunu ifade ediyor.
Peki siz çocuğunuzun çevresinde pervane misiniz?
Peki ebeveynlik tutumunuzun helikopter ebeveynlik türünde olup olmadığınızı nasıl anlayabilirsiniz? Uzman Psikolog Serra Ababay’ın verdiği bilgilere göre aşağıdaki soruların büyük bir kısmına evet diyorsanız, sizin de çocuğunun çevresinde pervane olan helikopter ebeveyn konumunda olma ihtimaliniz yüksek.
KENDİNİZE BUNLARI SORUN, DÜRÜSTÇE CEVAPLAYIN
- Başarısızlıklarında siz de başarısız olmuş gibi hissediyor musunuz?
- Okul veya arkadaş sorunlarında durumu öğretmenlerini veya diğer ebeveynleri arayarak çözüyor musunuz?
- Ödevlerini onun yerine yapıyor musunuz?
- Sıkılmasına olanak vermeden boş anlarının hepsini dolduruyor musunuz?
- Kıyafet veya aktivite seçimlerini siz mi yapıyorsunuz?
- Daha küçük yaşlarda, ufak ev işleri gibi sorumlulukları ona vermediniz mi?
- Bir okul gezisine veya arkadaş partisine gitmesine izin vermiyor musunuz?
- Parkta oynarken yaralanacağından kaygılanıp başından hiç ayrılmıyor musunuz?
- Bağımsızlaşması size kaygı veriyor mu?
Helikopter ebeveynlere sahip çocukları bekleyen durumlar
Helikopter ebeveyn tutumu ile yetiştirilen çocuklar, ne yazık ki beraberinde bazı sorunlar yaşıyorlar. Bu çocukların en belirgin özelliklerini Uzman Psikolog Serra Ababay şu şekilde sıralıyor:
Helikopter ebeynlik tutumu ile yetiştirilmiş çocuklar
- Yoğun kaygı yaşıyor
- Kendilerine güvenleri zayıf
- Risk almaktan çekiniyorlar
- Anne babadan ayrılmakta zorlanıyorlar
- Durumlarla baş etme, problem çözme becerileri daha düşük oluyor
Peki ne yapabilirsiniz? Çocuktan proje, ebeveynden ömrünün sonuna kadar helikopter olur mu? Çocuğunuzun yanında ne kadar süre sürekli kalabilirsiniz? Onun kendi kanatlarıyla uçma zamanı geldiğinde ne yapacaksınız?
Uzman Klinik Psikolog Zeynep Yetkin, çocuğunu aklındaki plana göre yetiştirmeye çalışan, kendi sahip olamadıklarını, çocuğunun ne istediğine ve ne sevdiğine bakmadan veren “helikopter ebeveyn”lerin bilmesi gerekenlerini şu haberimizde anlattı:
TIKLAYIN: Çocuktan proje, ebeveynden helikopter olur mu?