Oscar ödüllü oyuncu Brad Pitt’in prosopagnazi adı verilen yüz körlüğü hastalığıyla mücadele ettiğini duyurmasının ardından hastalığın ne olduğu ve tedavi yöntemleri merak konusu oldu. İnsanların kendi yüzünü dahi tanımakta güçlük çektiği hastalığın henüz kalıcı olarak bir tedavisi bulunmuyor.
Kelimenin anlamı Yunanca yüz anlamına gelmektedir. İnsanın kendi yüzü dahil olmak üzere çevresindeki insanların yüzlerini ayırt etmekte zorlandığı yüz algısıyla ilgili bir bilişsel bozukluk olarak bilinmektedir. Prosopagnozi, kişinin beyninde yüzleri tanımakla görevli olan bölgenin gelişmediği veya sonradan bir hasara maruz kaldığı nörolojik bir bozukluktur.
Hasarın minimum olduğu koşullarda kişi, yakın bir ilişkisi olmadığı insanların yüzlerini tanıyamama durumunu yaşayabilir. Çok daha nadir görülen etiyolojiler (sebepler) ise bu bölgede tümör basısı, karbon monoksit zehirlenmesine bağlı hasar, cerrahi komplikasyonlar, ensefalit (beyin inflamasyonu) ve Alzheimer hastalığı olabilir.
Orta derecede hasar durumunda kişi, yakın ilişkide olduğu insanları (örneğin, aile çevresini) tanımakta güçlük çekebilir. İlerleyen seviyelerde ise kişi, kendi yüzünü aynada tanıyamama, hatta yüzleri nesnelerden ayırt edememe sorunu yaşayabilmektedir. Eğer edinilmiş prosopagnozi, erken çocukluk döneminde bir hasar sonucu ortaya çıkarsa, çocuk, yüzleri tanıma yeteneğini tam olarak geliştirmeden, yüzleri tanıyamadığını fark etmeden büyüyebilir.
Sonradan gerçekleşen hasar ve anormallikler sonucu oluşan edinilmiş prosopagnoziye nadir rastlanır. Vakaların büyük bir çoğunluğu konjenital (doğuştan gelen, gelişimsel) prosopagnoziyi işaret etmektedir.
Yüz körlüğü hastalığının tedavisi konusunda birkaç girişimde bulunulmasına rağmen, bir grup prosopagnozik arasında denenen hiçbir terapi gerçek hayatta kalıcı iyileşmeler göstermemiştir. Yüz körlüğü hastalığına sahip kişiler parça parça ya da özellikli tanıma stratejilerini kullanmayı öğrenirse bu şekilde insanları giyim, yürüyüş, saç rengi, ten rengi, vücut şekli ve ses gibi ikincil ipuçlarıyla birbirinden ayırmaya çalışırlar.
