Obezite günümüzün en sık yaşanan sağlık sorunlarından biri. Sağlıksız besinlere kolay ulaşım ve fiziksel hareketsizlik obezitenin altyapısını oluşturuyor. Obezite tedavisinin ayrılmaz bir parçası ise egzersiz. Ancak aşırı kilolu kişilerin egzersiz yaparken bazı konulara dikkat etmesi gerekiyor.
Doğru yapılandırılmış ve sürdürülebilir bir egzersiz programı obezite tedavisinin başarıs artırıyor. Egzersiz Uzmanı Meral Küçük Yetgin, egzersizin verilen kiloların geri alınmasını önlemede koruyucu bir güç olduğuna dikkat çekiyor.
Toplumun en önemli eksikliğinin fiziksel aktivite ve egzersiz arasındaki ayrımı yapamaması olduğuna vurgu yapan Meral Küçük Yetgin, “Fiziksel olarak aktif olmak obezitesi olsun ya da olmasın toplumun her kesiminden bireyin sağlık için sorumluluğudur. Türk toplumunun yaklaşık %75’i ne yazık ki fiziksel olarak aktif değil. Hareketsiz bir yaşam tarzı obeziteye neden olan en önemli faktörlerden birisi. Ancak obezite hastalarının fiziksel olarak aktif olmanın yanı sıra yapılandırılmış bir egzersiz programını da düzenli olarak takip etmesi gerekiyor” diyor.
HER GÜN 10 BİN ADIM ATMAK EGZERSİZ YERİNE GEÇER Mİ?
- Sık yapılan yanlışlardan bir tanesi daha uzun süreli ve aşırı yüklenme içeren egzersizlerin daha faydalı olduğu inancıyla, bıktırıcı bir yoğunlukta egzersiz yapmak.
- Oysaki önemli olan vücut yağını azaltırken kas kütlesini koruyan bir egzersiz modelini kişiye özel olarak, doğru şiddet, süre ve sıklıkta sürdürmek, gerektiğinde ise değiştirmek.
- Son zamanlarda popüler olan günde 10.000 adım atma akımı bireylerde egzersiz yaptıkları yanılgısına yol açıyor.
- Günün sonunda bu hedefe ulaşmış olmak elbette fiziksel olarak aktif olunduğunun bir göstergesi ancak bunun yanında yapılandırılmış egzersiz yapmak da gerekli.
- Fiziksel aktivite için günde 10.000 adım atmak önemli ancak haftanın 3-4 günü 30 dakikada 3.000-3.500 adım atarak, yaptığımız yürüyüşü sağlık için gerekli seviye olan orta şiddetli egzersiz hedefine taşımamız gerekiyor.
EGZERSİZ VE BESLENME DAVRANIŞLARI DEĞİŞTİRİLMELİ
Son araştırmalara göre dünya genelinde obezitenin nedenlerinden hareketsiz yaşam davranışı sağlıksız beslenme sorunlarının önüne geçmiş durumda. Bu durum koronavirüs sürecindeki kısıtlamalar nedeniyle daha da arttı.
Fiziksel aktiviteye erişim imkanları geçmişe göre daha iyi durumda ancak insanların aktivite düzeyinin azalıyor. Ülkemizde bu sorun çocukluk çağında başlıyor. Eğitim sistemi içerisinde çocuklar bir spor programına ulaşma konusunda kısıtlı imkanlara sahip.
Ailelerin spora bakış açısı da bunu etkiliyor. Spor kültürü yeterince olgunlaşmamış çocuklar geleceğin yetişkinleri olarak, hareketsiz toplumun alt yapısını oluşturuyorlar.
Sağlıksız besinlere erişimin de eskiye oranla daha ucuz ve erişilebilir olması hareketsiz yaşam tarzıyla birleştiğinde obezitenin iki nedeninin altyapısı oluşuyor.
OBEZİTELİ BİREYLERE ÖZEL EGZERSİZ PROGRAMI OLUŞTURULMALI
Obeziteli bireyin, tedavi sürecinde ilk temas ettiği sağlık profesyonelinin doğru yönlendirme yapması çok önemli. Egzersiz Uzmanı Meral Küçük Yetgin “Obeziteli birey tedavi amaçlı, önce bir diyetisyene ya da bir egzersiz uzmanına danışmış olabilir. Böyle durumlarda bireyin mutlaka bir hekime yönlendirilerek, obezitesinin altında yatan nedenler sorgulanmalı, gerekli ise tıbbi tedavisinin düzenlenmesi sağlanmalı, sonrasında tedaviye destek olacak beslenme, psikolojik destek ve egzersiz müdahaleleri ele alınmalı.” diyor ve şu uyarılarda bulunuyor:
Aşırı kilolu kişilerde egzersizde dikkat edilmesi gerekenler
- Obezite başlı başına egzersiz öncesinde kişi için kardiyovasküler bir risk faktörü. Bu sebeple birey egzersize başlamadan önce bu riskler bakımından değerlendirilmeli.
- Obezitesine eşlik eden ek hastalıkları varsa ele alınmalı. Egzersiz kişiye özel olmalı.
- Bireyin öncelikle yapmaktan keyif alacağı bir egzersiz modeli, doğru süre, sıklık ve şiddette yapılandırılarak bireyin fiziksel uygunluk ve sağlık kazanımlarına göre gerektiğinde değiştirilmeli. Egzersiz yapmanın sadece kilo kaybetmeye katkısı yok. Aynı zamanda metabolik sağlık kazanımları da var.
- Obeziteli bireylerde en güvenli egzersiz yürüyüş yapmak.
- Yüzme, büyük beden kitle endeksine sahip bireylere tavsiye edilebilecek diğer bir egzersiz türü.
- Bu tür kardiyovasküler sistem üzerinde etkili egzersizleri haftada en az üç kez, en az 30 dakika, orta şiddetli bir tempoda yapmaları ya da haftada toplam en az 250 dakika süreli bir orta şiddetli egzersiz hedefine ulaşmaları gerekli.
- Obezitesi olan bireylerin bunun gibi kardiyovasküler sistem üzerinde etkili egzersizlerin yanında kaslarına yönelik egzersizleri de ihmal etmemeleri gerekli.
- Bu amaçla pilates, lastik bant egzersizleri ya da ağırlık kaldırmak gibi direnç egzersizleri de haftada en az 2 gün olacak şekilde programa eklenmeli.
- Obeziteli bireylerde en etkili egzersiz modeli, aerobik ve direnç egzersizlerinin bu şekilde kombine edilmesidir.
- Egzersiz öncesi ısınma ve sonrası soğuma aşamaları kas ve tendonları korumak bakımından da ihmal edilmemelidir.
OBEZİTE TEDAVİSİNDE EGZERSİZİN YERİ
- Obezite tedavisi sonrası sağlıklı bir yaşam için de egzersizin önemi büyük.
- Obezite; tedavisi uzun süren, hatta yaşam boyu davranış değişikliği gerektiren bir süreç. Egzersiz yapma alışkanlığı edindikten sonra bunu sürdürmek sağlık kazanımlarını korumak için de gerekli.
- Hali hazırda egzersiz yapan obeziteli birey, duraklama zamanlarında egzersiz modelinde yapılacak değişikliklerle kilo verme sürecini sürdürebilir.
- Ayrıca verilen kiloların geri alınmasını önlemek için de egzersiz önemli bir bileşen.
- Egzersiz yapmak obezitenin önlenmesinde, obezitenin tedavisinde ve tedavi sonrası verilen kiloların geri alınmasında koruyucu bir güç olarak her zaman değerini koruyor.
